1864 ile 1949 yılları arasında Cenevre’de yapılan ve savaş hukukuna ilişkin hükümleri düzenleyen sözleşmelere Cenevre Sözleşmeleri denir.
1864 yılındaki ilk konvansiyon, savaş yaralılarının durumunu düzenlemişti. 1988 ve 1907 yıllarında ayrı ayrı imzalanan on üç ara antlaşma ile zehirli gazların kullanımı ve 1925 yılındaki anlaşma ile kimyasal gazların savaşta kullanımını yasaklayan sözleşmeler imzalandı. 1929 yılında imzalanan iki ayrı sözleşme ile savaş yaralılarının durumuna yeni düzenleme getirildi.
Cenevre Sözleşmeleri olarak bilinen asıl anlaşmalar ise, 1949 yılında imzalanan dört ayrı sözleşmeden oluşmaktadır:
- Savaş Halindeki Silahlı Kuvvetlerin Hasta ve Yaralılarının Durumunun İyileştirilmesiyle İlgili I. Cenevre Sözleşmesi,
- Silahlı Kuvvetlerin Denizdeki Hasta, yaralı ve Kazazedelerinin Durumlarının İyileştirilmesiyle İlgili II. Cenevre Sözleşmeleri,
- Savaş Esirlerine Uygulanacak İşlemlerle İlgili III. Cenevre Sözleşmesi.
1949 tarihli bu anlaşmalara, 1977 yılında iki ek protokol yapılmıştır. Bunlar da;
- Uluslararası Silahlı Çatışma Mağdurlarının Korunmasına Dair Cenevre Sözleşmesi’ne Ek I. Protokol,
- UIuslararası Olmayan Silahlı Çatışma (İç Savaş) Mağdurlarının Korunmasına Dair Cenevre Sözleşmesi’ne Ek II. Protokol.
1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleri’ne 190 ülke imza atmıştır. 1977 protokollerinin ilkine 150, ikincisine 140 ülke taraf olmuştur.
Yararlanılan Kaynaklar:
Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, Ahmet Emin Dağ, Ağaç Kitabevi Yayınları, 2009
