Bretton Woods sistemi, 1944 yılındaki Bretton Woods Konferansı ardından Bretton Woods Antlaşmasıyla oluşturulan ve 1946-1973 yılları arasında uygulanan; uluslararası parasal ilişkilerde dolar dışındaki paraların dolar, doların ise altın cinsinden tanımlandığı sabit döviz kuru sistemidir. Yabancı dövizler için altın/dolar paritesi (Standard Gold Excange) benimsenmiştir.
2.Dünya Savaşı tarihin en yıkıcı savaşlarından birisidir. Savaşa birçok büyük devlet katılmış, çok can kaybı yaşanmış ve savaş sonunda ülkelerin ekonomileri çökme noktasına gelmiştir. Savaş boyunca Avrupa ülkelerinde yaşayan insanlar aktif olarak savaşa katılmış ve Avrupa ülkelerinde tarım ve sanayi alanlarında çalışacak iş gücü kalmamıştır. Bu sebeple Avrupa ülkeleri sürekli olarak mal ithal etmiş ve ülkelerinde bulunan altın rezervlerini savaş boyunca tüketmişlerdi.
Savaşın sonlarına doğru 1944 yılında ABD’nin Bretton Woods kasabasında 44 üye ülkenin katılımıyla bir konferans düzenlenmiş ve bu konferansta 1970’li yıllara kadar devam edecek olan bir ekonomik sistemin oluşturulmasının yanı sıra Bretton Woods İkizleri diye isimlendirilen IMF ve Dünya Bankası kurulmuştur.
Yapılan ekonomik düzenlemelerde ise Amerikan Doları Altına endekslenmiş ve diğer ülkelerin paraları da sabit bir kur üstünden Amerikan Dolarına endekslenmiştir. Şöyle ki 35 ABD Doları 1 ons Altına endekslenmiştir. Basit bir anlatımla ABD harici ülkeler sahip oldukları altını ABD’ye satıyor ve karşılığında dolar alarak likidite ihtiyaçlarını karşılıyorlardı.
Bretton Woods Sisteminin Çöküş Nedenleri
Bir süre sonra özellikle Vietnam savaşı sebebiyle dış ödemeler açığı artmaya başlayınca ABD zor durumda kalmış ve karşılıksız para basmaya başlamıştır. Karşılıksız para basılması ise başta dönemin Fransa Cumhurbaşkanı De Gaulle tarafından fark edilmiş ve bu durumun sisteme ihanet olduğunu, ileride enflasyona neden olacağını söylemiştir.
ABD’nin karşılıksız para basmasını fark eden De Gaulle ABD ile ilişkilerinin kötü olduğu bir zamanda ülkesinde bulunan tüm dolarları topladığını ve bunları ABD’ye göndererek karşılığında altın satın almak istediği söylemiştir. Bu ve bunun gibi talepler sonrasında ABD altın ihtiyacını karşılamakta zorlanmış ve Bretton Woods Sistemi 1970’li yıllarda çökmüştür
Yaralanılan Kaynaklar
1- Evans, G. ve Newnham, J. (2007). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü. İstanbul.
2-Kovboyun çapul düzeni. http://www.gercekhayat.com.tr/dosya/kovboyun-capul-duzeni/ . Erişim Tarihi: 18.12.2020
3-Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, Ahmet Emin Dağ, Ağaç Kitabevi Yayınları, 2009
4–Güngör Uras – Bretton Woods Toplantısı nedir?. https://www.youtube.com/watch?v=lI5-TOQl0cI
